سایت رسمی جماعت دعوت و اصلاح

چالش مدرنیته و بازخیزی اسلام سنتی گفتار یکم: اسلام سنتی جنبش مشروطه از این منظر که ورود انگاره‌های مدرن و نهادهای مدرن را نمایان می‌سازد، تحول سیاسی بسیار مهمی محسوب می‌شود. از آن جا که در مرحله‌ی اول جنبش مشروطه، اغلب علما قدرت مطلقه‌ی پادشاه را به چالش می‌گیرند، و تا حدی به مخالفت با آن برمی‌خیزند، در واقع از این جنبش پشتیبانی می‌کنند. از این رو، در این مرحله‌ی اولیه، علما ناسازگاری خود را با یک قانون اساسی که مبتنی بر حق حاکمیت مردم باشد نمایان نمی‌کنند. حال آن که علما «با مفهوم حق حاکمیتی که ناشی از مردم باشد ناسازگاری داشتند؛ و دلیل این ناسازگاری این اعتقاد دیرپا است که حق حاکمیت تنها می‌تواند به پیامبر یا امام [معصوم] اعطا شود» (Akhavi 1980: 16).

فصل دوم: زمینه تاریخی اندیشه‌های مدرن اسلامی گفتار یکم: تأثیر روشنفکران مسلمان عرب و هندی نظر برخی از پژوهشگران در این مورد که اثرگذاری غرب بر جوامع اسلامی با جنگهای صلیبی آغاز می‌شود (Watt ۱۹۸۸: ۴۴)، بخشی از حقیقت را بیان می‌کند این درست است که صلیبیان یک آگاهی کلی در مورد جوامع اروپایی به مسلمانان می‌دهند، اما در قلمرو اندیشه، تأثیر غرب بر اندیشه‌ی اسلامی را می‌توان در یونان قدیم ریابی کرد. تأثیر ژرف فلسفه‌ی یونان به نحوی کامل در مکتب کلامی معتزلی و مکتب کلامی اشعری نمایان است (Ahmad 1992: 80).